popielata linia pozioma

nowydzialrodzicBól kręgosłupa jest jedną z najczęstszych dolegliwości i uważany jest za problem społeczny. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że na kondycję naszego kręgosłupa mają wpływ codzienne drobne czynności: to, jak siedzimy w pracy, jak dźwigamy zakupy, jak śpimy. Od tego trzeba zacząć – nauczyć się dbać o kręgosłup codziennie!
Ćwiczenia na kręgosłup są bardzo ważne i mogą zapobiec dolegliwościom, zwłaszcza jeśli wykonujemy je profilaktycznie, a nie wtedy, kiedy problem już się pojawił. Pamiętaj, że gimnastykę leczniczą i profilaktyczną powinno się wzbogacać ćwiczeniami wykonywanymi w każdych warunkach - w domu, a nawet w biurze podczas pracy.

Na co postawić?

  • przeciąganie
  • prostowanie pleców co kilka godzin w czasie pracy. Załóż ręce na kark i wypychając klatkę piersiową do przodu, staraj się zbliżyć do siebie łopatki;
  • napinanie mięśnie brzucha – również na siedząco;
  • przeprosty wywodzące się z metody McKenziego. Wstań od biurka, oprzyj ręce na talerzach kości biodrowej (lędźwiach albo na krzyżu) i przeginaj się w tył (10 razy);
  • przysiady, unosząc jednocześnie ręce do góry i zachowując właściwe krzywizny kręgosłupa

A teraz konkrety. Oto ćwiczenia na kręgosłup, które warto wykonywać w ramach codziennej gimnastyki. Oczywiście jeśli występują konkretne dolegliwości związane z kręgosłupem (np. dyskopatia, zwyrodnienia, przepuklina międzykręgowa itd.) – najpierw należy skonsultować się ze swoim lekarzem. Pamiętajmy, że ćwiczenia na kręgosłup to także ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha. Dlaczego? Ponieważ silne mięśnie grzbietu i brzucha stabilizują kręgosłup lepiej niż jakikolwiek gorset lub pas ortopedyczny.

ĆWICZENIA KRĘGOSŁUPA SZYJNEGO
W przypadku dolegliwości bólowych i sztywności szyi regularne ćwiczenia są niezwykle ważne, ponieważ powodują rozluźnienie zesztywniałych stawów kręgosłupa szyjnego i wzmacniają mięśnie odpowiedzialne za ruchy szyi.
Jeżeli w trakcie któregoś z ćwiczeń pojawi się ból, należy przerwać jego wykonywanie.
Ćwiczenia należy wykonywać 2-3 razy dziennie. Ćwiczenie 1 i 2 można również wykonywać na siedząco, tak więc z wyjątkiem ćwiczenia 4 wszystkie pozostałe mogą być wykonywane gdziekolwiek (np. w biurze lub w samochodzie oczekując na zielone światło).

Ćwiczenie 1
Leżąc na plecach na twardym podłożu skręcamy głowę zdecydowanie (ale nie szybko) w bok w kierunku barku. Po 3 sekundach skręcamy głowę w przeciwną stronę. Powtarzamy 5 razy.

Ćwiczenie 2
Leżąc na plecach zaplatamy palce obu rąk za głową, a przedramiona układamy po bokach głowy. Następnie próbując pokonać opór rąk, odginamy głowę ku tyłowi. Po krótkim odpoczynku ćwiczenie powtarzamy (5 razy).

Ćwiczenie 3
Siedząc z wyprostowaną głową, na przemian wysuwamy i cofamy podbródek. Ćwiczenie powtarzamy 5 razy.

Ćwiczenie 4
Leżąc na boku, opieramy głowę na małej poduszce, tak aby głowa i szyja były ułożone prosto. Nabieramy powietrza i wstrzymujemy oddech, równocześnie naciskając głową na poduszkę przez około 7 sekund, po czym wydychamy powietrze. Powtarzamy ćwiczenie 3 razy. Jeżeli bóle dotyczą również drugiej strony szyi, powtarzamy ćwiczenie w przeciwnym kierunku.
Istotą ćwiczenia jest naciskanie na poduszkę w kierunku strony chorej.
Ćwiczenie to można wykonywać również leżąc na brzuchu (wzmacnianie zginaczy szyi) i na plecach (wzmacnianie prostowników szyi).

Ćwiczenie 5
Siedząc z wyprostowaną głową kładziemy prawą rękę ponad głową i chwytamy nią głowę w okolicy lewego ucha (opis dotyczy schorzenia prawostronnego). Pociągamy delikatnie głowę w dół w stronę prawego barku. Po wzięciu głębokiego wdechu i zatrzymaniu powietrza, zdecydowanie napieramy na stawiającą opór rękę przez 7 sekund. Wykonujemy wydech, a po nim krótki odpoczynek. Powtarzamy ćwiczenie 3-5 razy. W przypadku dolegliwości po lewej stronie szyi ćwiczenie wykonujemy w przeciwną stronę.

Ćwiczenie 6
Siedząc z wyprostowaną głową skręcamy podbródek w lewą stronę do momentu pojawienia się dolegliwości. Następnie kładziemy prawą rękę z tyłu głowy, a lewą rękę na podbródku (patrz rysunek: schorzenie lewostronne). Po wzięciu głębokiego wdechu skręcamy głowę w prawo próbując pokonać opór rąk. Wykonujemy wydech, a po nim krótki odpoczynek. Powtarzamy ćwiczenie 3-5 razy. W przypadku dolegliwości po prawej stronie szyi ćwiczenie wykonujemy w przeciwną stronę.
     
ĆWICZENIA KRĘGOSŁUPA PIERSIOWEGO
Bóle odcinka piersiowego kręgosłupa występują u osób, które często siedzą, przez dłuższy czas, z pochylonym do przodu tułowiem, jak np. studenci lub pracownicy biurowi. Typowe objawy to bóle między łopatkami, a czasem trudności w wykonywaniu głębokiego wdechu. Czasami ból może być również odczuwalny z przodu klatki piersiowej.

Przyczyny dolegliwości
  • Przewlekłe nadwyrężenie więzadeł kręgosłupa spowodowane złą postawą
  • Schorzenia stawów łączących żebra z kręgosłupem wywołane zazwyczaj urazami
Sposoby zapobiegania
Należy dbać o prawidłową postawę:
  • Głowę należy trzymać prosto
  • Ściągać i rozluźniać łopatki wielokrotnie w ciągu dnia
  • Dbać o właściwą pozycję przy pracy, a w szczególności siedzieć na wygodnym krześle z dobrym podparciem pleców
Z poniższych ćwiczeń należy wybrać przynajmniej 2 i wykonywać je 1-2 razy dziennie przez co najmniej 5 minut.

Ćwiczenie 1
Siedząc lub stojąc ściągnij łopatki ku sobie poprzez splecenie rąk za plecami z równoczesnym odgięciem głowy ku tyłowi.

Ćwiczenie 2
Leżąc na brzuchu z rękami wzdłuż tułowia unosimy barki w górę. Wytrzymujemy przez 10 sekund, następnie odpoczywamy.

Ćwiczenie 3
Leżąc na brzuchu unosimy tułów na prostych rękach i skręcamy barki na przemian w obie strony, tak aby poczuć napięcie mięśni grzbietu.

Ćwiczenie 4
Po uchwyceniu długiego kija oburącz za karkiem, wykonujemy maksymalne skręty tułowia w obie strony.

Ćwiczenie 5
Klęcząc opieramy się na obu łokciach. Wykonując wdech wyginamy plecy w "koci grzbiet". Następnie wykonując wydech wyginamy kręgosłup ku dołowi. Aby ćwiczyć górny odcinek kręgosłupa należy wysunąć łokcie bardziej do przodu i obniżyć klatkę piersiową. Aby ćwiczyć dolny odcinek kręgosłupa należy oprzeć się na prostych rękach.

ĆWICZENIA KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEGO
Celem tych ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni grzbietu i brzucha. Ćwiczenia te są szczególnie ważne, ponieważ silne mięśnie grzbietu i brzucha stabilizują kręgosłup lepiej niż jakikolwiek gorset lub pas ortopedyczny. W przypadku przewlekłych, dokuczliwych bólów krzyża sumienne wykonywanie poniższych ćwiczeń przez 3 miesiące powinno zdecydowanie zmniejszyć dolegliwości.

Zalecenia ogólne
  • Ćwiczenia należy wykonywać na miękkim dywanie
  • Ćwiczyć należy przynajmniej 2 razy dziennie przez nie mniej niż 5 minut
  • Między kolejnymi ćwiczeniami należy chwilę odpocząć
  • Wystarczające jest jednorazowe wykonanie 2-3 ćwiczeń z 6 proponowanych
  • Ćwicząc nie należy nadwyrężać mięśni
  • Początkowo ćwiczenia mogą być męczące, dlatego należy wykonywać tylko 2-3 powtórzenia
  • Jeżeli któreś z ćwiczeń powoduje wystąpienie bólu, nie należy go wykonywać
Usztywnianie lędźwi
Nauczenie się utrzymywania kręgosłupa lędźwiowego w usztywnieniu poprzez napięcie mięśni brzucha i grzbietu jest bardzo zalecane. Leżąc na plecach zginamy kolana, stopy opierając o podłogę. Ręce kładziemy pod głowę. Napinając mięśnie brzucha przyciskamy okolicę lędźwiową do podłogi poprzez minimalne uniesienie pośladków. Wytrzymujemy przez 6 sekund, odpoczywamy i powtarzamy 10 razy.
Najlepszym ćwiczeniem wzmacniającym mięśnie tułowia jest pływanie.

Ćwiczenie 1
Stojąc prosto ze stopami rozstawionymi na szerokość barków, opieramy ręce w okolicy krzyżowej. Palce skierowane są ku tyłowi, kciuki do przodu. Wykonujemy kilka spokojnych wdechów. Następnie wyginamy tułów do tyłu jak najdalej, podpierając lędźwia rękami i utrzymując proste kolana. Wytrzymujemy w tej pozycji przez 5 sekund, po czym wracamy do pozycji wyjściowej. Powtarzamy ćwiczenie 5 razy.

Ćwiczenie 2
Klęcząc opieramy się na prostych rękach. Następnie wyginamy plecy w tzw. "koci grzbiet" opuszczając równocześnie głowę. Wytrzymujemy przez 5 sekund, po czym wyginamy plecy w przeciwną stronę (w kształt litery U), unosząc równocześnie głowę. Kilkakrotnie powtarzamy wygięcia w obie strony.

Ćwiczenie 3

Leżąc płasko na plecach zginamy jedną nogę i chwytamy ją poniżej kolana. Następnie zginamy głowę starając się dotknąć czołem do kolana. Wytrzymujemy przez 5 sekund. Powtarzamy ćwiczenie drugą nogą w ten sam sposób.

Ćwiczenie 4
Leżąc na plecach unosimy prostą w kolanie nogę jak najwyżej. Następnie powtarzamy ćwiczenie drugą nogą. Kończynę staramy się unosić do granicy bólu.

Ćwiczenie 5
Leżąc na plecach rozkładamy ręce na boki. Następnie unosimy prostą nogę jak najwyżej, przenosimy ją nad drugą nogą i kładziemy stroną wewnętrzną na podłodze. Wytrzymujemy 5 sekund. Powtarzamy 5 razy, po czym wykonujemy ćwiczenie drugą nogą.

Ćwiczenie 6
Leżąc na plecach rozkładamy ręce na boki. Następnie unosimy obie nogi zgięte w kolanach i przekładamy je z jednej strony na drugą dotykając kolanami podłogi. Wytrzymujemy przez 5 sekund po każdej stronie. Powtarzamy ćwiczenie 5 razy.

Opracowała: mgr Lidia Haładyn